Η Αμερικανική Επανάσταση στην Εθνική Λυρική Σκηνή

36

του Κυριάκου Π. Λουκάκου

       Μιαν ανάσα πριν από την ημερολογιακή επάνοδο των Χριστουγέννων επέλεξαν οι οργανωτές της, προκειμένου να τοποθετήσουν μια συναυλία, η οποία, για πληθώρα ιστορικών, γεωπολιτικών, αλλά και καλλιτεχνικών λόγων, ήταν περίπου προορισμένη να αποτελέσει παραστατικό γεγονός μεγάλης κοινωνικής εμβέλειας στην Ελληνική πρωτεύουσα, λίγο προτού εκπνεύσει μάλιστα το κομβικό για την ύπαρξη του Ελληνικού Έθνους και Κράτους επετειακό έτος 2021. Ο τίτλος της διοργάνωσης αφ’ εαυτού προκαλούσε ένα ευρύτερο του αυστηρά λυρικού ενδιαφέροντος, που αυτομάτως ανακαλείται σε σχέση με το αντικείμενο λυρικού θεάτρου: «Η Αμερικανική Επανάσταση Μέσα Από Την Κινηματογραφική Μουσική»!

      Οι προσδοκίες μας ενισχύθηκαν ιδίως όταν, από το συνοδευτικό δελτάριο της εκδήλωσης, διαπιστώσαμε την οργανωτική σύμπραξη της ΕΛΣ με την ιδιαιτέρως δραστήρια Αμερικανική Πρεσβεία των Αθηνών. Εισαγωγικό μήνυμα του καλλιτεχνικού διευθυντή της Λυρικής κ. Γιώργου Κουμεντάκη ακολουθούσε το θερμό και εγερτήριο εκείνο του επαρκώς γνωστού για τον φιλελληνισμό του και ήδη απερχομένου Αμερικανού πρέσβη κ. Τζέφρυ Ρ. Πάιατ, ενώ, ειδικά για την εκδήλωση, είχε μετακληθεί ο επίσης Αμερικανός αρχιμουσικός John Jeter, που, σε χαλεπούς καιρούς για την παγκόσμια μετακίνηση, «πέταξε» αεροπορικώς από τις Ηνωμένες Πολιτείες ειδικά γι’ αυτή την ξεχωριστή βραδιά της 22ας Δεκεμβρίου.

Σε ένα τόσο πολλά υποσχόμενο πλαίσιο «του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης», η εισαγωγική διασύνδεση των δύο επαναστάσεων, Ελληνικής και Αμερικανικής, εκ των οποίων η κατά 45 έτη προγενέστερη δεύτερη υπήρξε όχι μόνον πηγή έμπνευσης της πρώτης, αλλά και κατευθυντήρια για τη δημοκρατική θεσμική αντίληψη οργάνωσης του υπό ίδρυσιν κράτους μας, ανατέθηκε στην ιστορικό κ. Άννα Καρακατσούλη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ευρωπαϊκής Ιστορίας και Πολιτισμού στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Με όλα αυτά τα διαθέσιμα ποιοτικά προαπαιτούμενα, μολαταύτα, η εορταστική αυτή περίσταση δεν ανέπτυξε οποιαδήποτε λάμψη, στερημένη από την τόσο σαγηνευτική (για εμάς τουλάχιστον) χρυσόσκονη του Χόλυγουντ και της απαράμιλλης κινηματογραφικής του βιομηχανίας. Κάτι η έλλειψη εντυπωσιακού διακόσμου της αίθουσας «Σταύρος Νιάρχος», κάτι ο διεκπεραιωτικός «πρόλογος» του Επιτετραμμένου της Αμερικανικής Πρεσβείας, κάτι η άτονη και δυσχερώς ακουστή, ακόμη και στις πρώτες σειρές, ανάγνωση του κειμένου της από την εκλεκτή επιστήμονα (ευτυχώς εκτενές άρθρο της περιλαμβάνεται στο έντυπο), δρομολόγησαν ένα αποτέλεσμα σαφώς χαμηλότερο των εορταστικών προσδοκιών μας. 

Σε σχέση με το καθαρά μουσικό μέρος και χωρίς ενστάσεις για την απόδοση της Ορχήστρας της ΕΛΣ υπό την διεύθυνση του τοπικής -αλλά σημαντικής εμβέλειας- επί  24ετία μουσικού διευθυντή της Συμφωνικής του Fort Smith, μεθοριακής πόλης 87000 κατοίκων μεταξύ των πολιτειών Οκλαχόμα και Αρκάνσας, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η επαναστατική θεματική των μουσικών επιλογών, παρά την εντυπωσιακή παράταξη συνθετών σαν τον Μαξ Στάινερ, τον Μπέρναρντ Χέρμαν, τον Άλφρεντ Νιούμαν, τον Τζων Κοριλιάνο, τον Τζων Ουίλλιαμς και  τον Χανς Τσίμμερ, περιόρισε την απαραίτητη εναλλαγή του επικού με το λυρικό στοιχείο, κρίσιμη για απήχηση κάθε παρόμοιου προγράμματος. Μια χαμένη ευκαιρία λοιπόν που επιτάσσει ορθότερη επανάληψη…