Νέο Collegium Musicum στο Ωδείον Αθηνών

63

του Κυριάκου Π. Λουκάκου

Νέο Collegium Musicum στο Ωδείον Αθηνών

Δεν ήταν τυχαία η βραδιά της 16ης Δεκεμβρίου στο Ωδείον Αθηνών. Ένας μουσικός σχηματισμός, «ensemble in residence» σε αυτό το ζωτικό κύτταρο τής μουσικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, πραγματοποίησε την παρθενική του εμφάνιση στο χώρο. Το Collegium Musicum Αθηνών (CMA), καρπός τής ανησυχίας τού ακάματου αρχιμουσικού Νίκου Αθηναίου, δημιουργήθηκε τον Μάιο τού 2023 και πρωτοεμφανίσθηκε με τα 6 Βρανδεμβούργια Κοντσέρτα τού Γ.Σ.Μπαχ στο Φεστιβάλ Κύθνου (2 & 3 Σεπτεμβρίου),  πριν την επίσημη εκδήλωση που παρακολουθήσαμε στην ευεργετικά αναμορφωμένη αίθουσα «Άρης Γαρουφαλής».

Δύο πρώιμης ωριμότητας συνθέτες κάλυψαν το ψαγμένο πρόγραμμα τής συναυλίας, με έργα που συνέθεσαν από τα 14 έως τα 26 χρόνια τους. Αυτό που μάς εντυπωσίασε ήδη από την έναρξη τού ντιβερτιμέντου αρ. κατ. Καίχελ 136 του W.A.Mozart ήταν η ιδιαίτερη, μαλακή και πλούσια ποιότητα των εγχόρδων, ομάδας που έχουμε διαφθαρεί αντιμετωπίζοντάς τα σε χώρους ελάχιστα προορισμένους για σύνολα τής κατηγορίας τους, όπως εν προκειμένω. Αναφερόμαστε στην πληρότητα που, ιδίως νεότεροι, αναζητούν στην ηλεκτρική ενίσχυση και που εδώ ανέπτυξε τη συναρπαστική φυσική σαγήνη των τίμπρων χωρίς ηχητικές οξύτητες τεχνολογικής προέλευσης. Αυτή η μαγεία τής αμεσότητας ευάριθμου πλαισίου εγχόρδων στη φυσικών διαστάσεων ακουστική τους ενισχύθηκε φυσικά από την εύκαμπτη πλαστικότητα τής φραστικής και την ευέλικτη διαχείριση τής ρυθμικής αγωγής τού τριμερούς έργου, τόσο στο εναρκτήριο allegro, όσο και στο ενδιάμεσο andante, ευστόχως «περιπατητικό» κατά τα βιολογικά δεδομένα τού μετά βίας 16χρονου συνθέτη του.

Τα 3 πρώτα βιεννέζικα κοντσέρτα για πιάνο τού Μότσαρτ, με γειτονικούς αριθμούς στον κατάλογο των έργων του, υφίστανται επίσης σε μορφή για συνοδεία κουαρτέτου εγχόρδων, αλλά η επαφή με το 12ο (K.414, 1782) σε κατάλληλο χώρο για ορχήστρα εγχόρδων υπήρξε επίσης θετικό σοκ πρόσληψης τής μουσικής, ανάλογης θεωρούμε με τις αίθουσες των πρώτων εκτελέσεων. Η σύμπραξη της έμπειρης μπαγκέτας τού Αθηναίου με μια κορυφαία Ελληνίδα στον Μότσαρτ, όπως η Μαρία Ευστρατιάδη, των ηχογραφήσεων για τις σονάτες και κοντσέρτα του (βραβείο δισκογραφίας ΕΕΘΜΚ 2010), εγγυήθηκαν αναβαπτιστική εμπειρία, με κορύφωση το κεντρικό andante, επιτύμβιο τού 26χρονου στον δάσκαλό του Joh.Chr.Bach. Εδώ η μοτσάρτεια μελαγχολία προσέλαβε αμεσότητα πιο καταλυτική από μεγάλων αιθουσών, σε οπτική αυστηρότερη του συνήθους και για την καντέντσα τού μέρους αυτού, που η δεξιοτέχνις διαχειρίσθηκε με δωρική ευθύτητα.

Στην αριστοτεχνική 9η, τέλος, από τις 13 συμφωνίες εγχόρδων τού Felix Mendelssohn-Bartholdy, θαυμάσαμε τον 14χρονο που εισήγαγε το έργο του με grave παρόμοιου βάθους και το εξέλιξε σε allegro αντάξιο της σοβαρής ατμόσφαιρας που προηγήθηκε, ευκαιρία που ο νεοπαγής σχηματισμός αξιοποίησε με οίστρο και εμπιστοσύνη. Ομοίως οι μουσικοί ανέδειξαν την ευρηματική ανταλλαγή ερωταποκρίσεων κουαρτέτου α’ βιολιών με βαθύτερα έγχορδα πριν τη σταδιακή συστράτευση όλων στο αξιομνημόνευτο andante, το ευφυές scherzo, με το νοσταλγικό τρίο «a la Suisse», όπως και το απρόβλεπτα συναρπαστικής ανάπτυξης allegro vivace, που ολοκλήρωσε ένα νεανικό αριστούργημα, για την πατρότητα τού οποίου πολλοί υπερήλικες θα ήσαν περήφανοι!