Ζούμπιν Μέτα για λίγο μόνο στο Ηρώδειο

57

του Κυριάκου Π. Λουκάκου

       Η εκτίμηση ελέγχεται ίσως ως υγειονομικά ανεπίκαιρη. Με ορατό όμως πλέον ορίζοντα παρέλευσης της πανδημίας, η υπαίθρια διοργάνωση μουσικών γεγονότων, πέραν των προβλημάτων ακουστικής που συνεπάγεται, οφείλει να επανεκτιμηθεί σοβαρά εν όψει και παγίωσης τής κλιματικής αλλαγής. Από ετών εξάλλου, η ημερολογιακή μετάβαση στον Σεπτέμβριο σημαίνει αναμενόμενη καιρική αστάθεια, τραυματική για εκδηλώσεις «ανοιχτού χώρου», παρατήρηση, η οποία μάς είχε έκτοτε οδηγήσει στην πρόταση τής μόνιμης και en bloc μεταφοράς μουσικών δρωμένων του (δημόσιου) Φεστιβάλ Αθηνών στον ηχητικά κατάλληλο και κλιματικά ελεγχόμενο κλειστό χώρο του (επίσης δημοσίου) Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Εφέτος, η οχληρή καιρική μεταβλητή έπληξε και το έτερο ημερολογιακό άκρο του θέρους, που, παραδοσιακά, μονοπωλείται στην πρωτεύουσα από εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Αθηνών και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Με αυτά τα ανησυχητικά δεδομένα, αποτελεί λοιπόν οιονεί «τραγική ειρωνεία» ότι η προγραμματισμένη για το Ηρώδειο του Ιουνίου (14.06.21) επετειακή συναυλία για την 30ετία του ΜΜΑ υπήρξε το πρώτο θύμα της μετεωρολογικής ανατροπής των ημερών μας!

Zubin Mehta Time Cover [19.01.1968] – cover credit Boris Chaliapin

Μιαν επιπλέον ανησυχητική περίσταση αποτέλεσε, με δεδομένη την εύθραυστη υγεία και τα συμπληρωμένα 85 του χρόνια,  η ανεπίσημη, πρώτη είσοδος τού σταρ της μπαγκέτας Zubin Mehta στο κοίλον του Ωδείου με αμαξίδιο, προκειμένου να χαιρετίσει την μεταξύ των θεατών Βασιλομήτορα της Ισπανίας Σοφία και πρεσβύτερα μέλη της ελληνικής οικογένειάς της. Με ανακούφιση ωστόσο λίγο αργότερα το πολυάριθμο κοινό αντιμετώπισε την -χωρίς τροχήλατη αρωγή- επίσημη είσοδο του κοσμαγάπητου Ινδού στη σκηνή για ένα πρόγραμμα αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στον Γιοχάννες Μπραμς. Καθισμένος απέναντι από ένα σχηματισμό, του οποίου υπήρξε πρώτος αρχιμουσικός από το 1985 έως το 2017, την Ορχήστρα του Μουσικού Μαΐου της Φλωρεντίας, ο διαπρεπής προσκεκλημένος, φευ, όχι μόνον ουδέποτε έφθασε στην προβλεπόμενη για μετά το διάλειμμα 2η συμφωνία, αλλά και, για μόλις 2-3 λεπτά, εμποδίσθηκε από τη βροχόπτωση να ολοκληρώσει την εκτέλεση του κοντσέρτου για βιολί, με αντιστοίχως προβεβλημένο σολίστ τον δεξιοτέχνη βιόλας και βιολιού, καθώς και αρχιμουσικό, Pinchas Zukerman (μια ραδιοφωνική αναμετάδοση της 4η συμφωνίας υπό την διεύθυνσή του στην Οττάβα αποτελεί ισχυρή ανάμνηση).  

Στωική, χαλαρή, φθινοπωρινή σαν τον βροχερό καιρό ήχησε η εισαγωγή του κοντσέρτου στο Ηρώδειο. Από την πρώτη κιόλας συνομιλία τους, ο διάλογός του δεξιοτέχνη με το πόντιουμ εξέπεμψε τη θαλπωρή εσωτερικότητας δωματίου, γλυκόπικρη σαν την αναδρομή της μακράς σχέσης μας με τους μεγάλους αυτούς καλλιτέχνες, στις αίθουσες και, συχνότερα, στο δίσκο. Κορυφώσεις και εναλλαγές της ανάπτυξης στο α΄μέρος διατήρησαν την οικονομία τους, αφηγηματικά ευπροσήγορες, σε κλίμα απολογιστικής συγκατάβασης κοινής προχωρημένης καλλιτεχνικής και προσωπικής ωριμότητας. Ευγενικός σαρκασμός, αλλά και σκωπτική διάθεση διαπέρασαν τον αυτοσχεδιασμό με μια νοσταλγική επωδό που στοιχηματίζουμε ότι δεν θα απέρριπτε ο συνθέτης. Στον αντίποδα, ίσως και λόγω καιρικής απειλής, το αργό μέρος κατέληξε αγχώδες και λιγότερο λυρικό, παρά την πιο ήρεμη επανέκθεση του κύριου θέματος. Όσο για το φινάλε, με βαρύ αλλά ρωμαλέο βηματισμό, απλά δεν έμελλε να ολοκληρωθεί…