Τριστάνος και Πάρσιφαλ στο Φεστιβάλ Μπάυρώιτ 2024

16

του Κυριάκου Π. Λουκάκου

Τριστάνος και Πάρσιφαλ στο Φεστιβάλ Μπάυρώιτ 2024

Τα νέα μάς προϋπάντησαν αυτόν τον Αύγουστο στην περιορισμένης διάρκειας επίσκεψη στην «πανεπιστημιακή και φεστιβαλική» πόλη που αποτελεί επίκεντρο τής παγκόσμιας βαγκνερικής λατρείας. Για το 2026, επέτειο των 150 ετών λειτουργίας τού Φεστιβάλ Bayreuth, η καλλιτεχνική διευθύντρια και δισέγγονη τού συνθέτη Katharina Wagner προανήγγειλε την αναβίωση και των 10 έργων που ο συνθέτης προόρισε για τον χώρο τού Festspielhaus, αλλά και νεανικών, των οποίων δεν είχε εγκρίνει την παρουσίαση.

Οι παραστάσεις που παρακολουθήσαμε, στις 6 και 7 τού μηνός, περιέκλειαν εκπλήξεις προβλεπόμενες αλλά και έκτακτες. Αίφνης, η παραγωγή τού «Τριστάνου και Ιζόλδης», η πρώτη που είχαμε εγκωμιάσει μετά από πολλά χρόνια, αντικαταστάθηκε μετά μόλις διετία υπέρ τής νέας, παρεμβατικής τού Ισλανδού σκηνοθέτη Thorleifur Örn Arnarsson, που επιλέγει να ακυρώσει τη σημασία του ερωτικού φίλτρου για τον παράνομο έρωτα, μεταθέτοντας τη λήψη του από το τέλος τής α’ στο τέλος της β’ πράξης! Με σκηνικά και κοστούμια χωρίς ιστορικό ή άλλο ειρμό και, στην πλειονότητά τους, ελάχιστα κολακευτικά για τους πρωταγωνιστές, η παράσταση που διεκπεραίωσε αξιοπρεπώς ο τενόρος Andreas Schager στις δύο πρώτες πράξεις, εγκαταλείφθηκε από ‘κείνον, χωρίς διακοπή της μουσικής,  καταμεσής στον υστερικό μονόλογο τού επώνυμου ήρωα τής γ’, και το φωνητικό του βάρος αναλήφθηκε επαξίως από τον ομόφωνό του Tillman Unger, φωνή με αδρό και μαλακό πυρήνα, που έστεψε τον ρόλο με ένα τελευταίο «Isolde!» σαρκώδους mezza voce. Θριαμβευτική μολαταύτα υπήρξε η εμφάνιση τής υψιφώνου Camilla Nylund, με τον θερμό, λυρικό της ήχο ατρόμητο στην πλέον στρατοσφαιρική περιπλάνηση και με επαρκείς εφεδρείες για έναν μαγικό Liebestod. Την ισχυρή φωνητική διανομή πλαισίωναν η έμπειρη και εντυπωσιακού όγκου Μπραγκαίνε τής μεσοφώνου Chrysta Mayer, ο περισσότερο νεανικός και δυναμικός του συνήθους μπασοβαρύτονος  Günther Groissböck ως απατημένος βασιλιάς Μάρκε, ο ευπρόσδεκτης ναυτικής τραχύτητας Κούρβεναλ τού Ισλανδού Olafur Sigudarson και αξιομνημόνευτοι μέχρις ενός λοιποί συντελεστές υπό την μεθυστικά ισορροπημένη διεύθυνση τού Semyon Bychkov, που δικαίως αποθεώθηκε επανειλημμένα από το κοινό.

Και ο σκηνοθέτης τού «Πάρσιφαλ» Jay Scheib  απαξίωσε το σύμβολο τού Άγιου Δισκοπότηρου, που θραύεται πανηγυρικά επί σκηνής, στο πλαίσιο μιας ακόμη ανούσιας σύλληψης. Όσο για τον αρχικά προβλεπόμενο ως Πάρσιφαλ τενόρο Σάγκερ, αντικαταστάθηκε περιπετειωδώς στην α’ πράξη από τον σταθερά εξαίρετο Ούνγκερ και στις λοιπές από τον μαγικό στον χώρο Klaus Florian Vogt που μετακλήθηκε κυριολεκτικά au pied levé συμπληρώνοντας απίστευτα 17 χρόνια στο Φεστιβάλ! Στα ατού της παράστασης ο  μαλακτικός Γκούρνεμαντς τού βαθυφώνου Georg Zeppenfeld, o φωνητικά και σκηνικά εντυπωσιακός Αμφόρτας τού Αυστραλού βαρυτόνου Derek Welton, ο ενδυματολογικά κακοποιημένος Κλίνγκσορ τού βαρυτόνου  Jordan Shanahan, ο πολλά υποσχόμενος Tobias Kehrer ως Τίτουρελ και η εύηχη και σαγηνευτική Κούντρυ τής Ekaterina Gubanova. Η ισχυρή ομάδα τής ακολουθίας της, η απαράμιλλη Χορωδία σε διδασκαλία τού βραβευμένου Eberhard Friedrich και η Ορχήστρα οδηγήθηκαν με ταχέα αλλά μεστά τέμπι από τον Ισπανό Pablo Heras-Cassado σε καθαρτήρια κορύφωση.