του Κυριάκου Π. Λουκάκου
Η επιβεβαίωση του ισχυρισμού, πως «κάθε κρίση κρύβει μιαν ευκαιρία», δικαιώνει την καθυστερημένη ανταπόκριση από την φεστιβαλική πανεπιστημιούπολη του Bayreuth. Μια νέα διοργάνωση γεννήθηκε στο αποκατεστημένο ξυλόγλυπτο «Μαργραφικό» Θέατρο, που είχε αποτελέσει αρχικά μαγνήτη της προσοχής του Βάγκνερ και συνιστά «παγκόσμιο πολιτιστικό αγαθό» της UNESCO. Ψυχή του εγχειρήματος ο κόντρα τενόρος Max Emanuel Cenčić, οικείος από αθηναϊκές εμφανίσεις υπό τη μπαγκέτα του Γιώργου Πέτρου. Με στήριξη του Δήμου Μπάυρώιτ, ο Κροάτης εξασφάλισε τριετή χρηματοδότηση για το νέο θεσμό που, υπό την επωνυμία «Bayreuth Baroque», εκτυλίχθηκε από τις 3 έως τις 13 Σεπτεμβρίου, φιλοδοξώντας να αποκαταστήσει ένα ολόκληρο χαμένο ή αδικημένο ρεπερτόριο εποχής, σε ένα μοναδικής ακουστικής αυθεντικό παραστατικό χώρο, ανεγερθέντα από την φιλόμουση κόμισσα Βιλελμίνη του Μπάυρώιτ, αδελφή του «πεφωτισμένου» βασιλιά της Πρωσίας, αυλητή και συνθέτη Φρειδερίκου Β’ του Μεγάλου.
Καθοριστική φυσικά για τη δική μας αναδρομή υπήρξε η εμπλοκή στο νέο Φεστιβάλ του Έλληνα κυμβαλιστή και μαέστρου, επικεφαλής συντελεστών (βοηθός σκηνοθέτη η Κωνσταντίνα Ψωμά, σκηνικά Τζωρτζίνα Γερμανού, κοστούμια Μαρία Ζορμπά, χορογραφία Μιμή Αντωνάκη) και «Μουσικών της Καμεράτα – Ορχήστρας Φίλων της Μουσικής», που από μακρού πλέον η διεθνής μουσική κίνηση και δισκογραφία οργάνων εποχής έχει καταγράψει υπό τη λατινική της ονομασία Armonia Atenea. Εν όψει λοιπόν και της επικείμενης ανάληψης της καλλιτεχνικής διεύθυνσης του Φεστιβάλ Χαίντελ της Χάλλης, ο Πέτρου συνεργάσθηκε με τον Τσέντσιτς για την πρώτη αναβίωση σε σύγχρονους καιρούς της 40ής από συνολικά 50 όπερες του φημισμένου συνθέτη της Ναπολιτάνικης Σχολής Nicola Porpora (1686-1768), ενός από τους παροιμιωδώς πλέον απαιτητικούς δασκάλους φωνητικής της εποχής του. Ενώπιον περιορισμένου αριθμού θεατών και με 4ωρη συνολική διάρκεια της βραδιάς, η όπερα «Κάρολος ο Φαλακρός» (823-877μ.Χ., Carlo il Calvo), που είχε πρωτοπαρουσιασθεί στα 1738 στο Teatro delle Dame της Ρώμης, αποκλειστικά με άνδρες υποκριτές λόγω παπικού διατάγματος, κινηματογραφήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου και μεταδόθηκε προσφάτως από προσιτό στην Ελλάδα συνδρομητικό τηλεοπτικό δίαυλο.
Το λιμπρέτο αντλεί ελεύθερα από τις δυναστικές διαμάχες διαδόχων του Καρλομάγνου. Ο επταετής επώνυμος ήρωας, βωβός χαρακτήρας που, στην αναθεωρητική σκηνοθεσία του Τσέντσιτς, παρουσιάζει ειδικές ανάγκες, εκθρονίζεται από τον ετεροθαλή αδελφό του Λοθάριο (Α’, 795-855), που ερμηνεύει εντυπωσιακά ο αοιδός σκηνοθέτης. Η πλοκή έχει μεταφερθεί στη μαφιόζικη Αβάνα των 20s με όρους καλαίσθητης σαπουνόπερας. Ο γιος τού Λοτάριο Ανταλτζίζο αποκαθιστά τελικά τη δυναστική τάξη και ερμηνεύεται ατρόμητα από τον επίσης σταρ κόντρα τενόρο Franco Fagioli. Εκτενείς και μελωδικές άριες (συνολικά 27) διαθέτουν όλοι οι πρωταγωνιστές, όπως η σκανδαλιστικής δεξιοτεχνίας υψίφωνος Julia Lezhneva και ο σοπρανίστας Bruno de Sá. Συζητήσιμες διαστάσεις στον ήδη περίπλοκο ιστορικό καμβά, τουλάχιστον για ευαίσθητες ιδιοσυγκρασίες, εισάγει η μετατροπή του αδίστακτου Ασπράντο (ο εντυπωσιακής εμφάνισης τενόρος Petr Necoranec) από έμπιστο σε εραστή του Λοτάριο. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η εξοικειωμένη με το ιδίωμα Ορχήστρα, υπό την πάλλουσα διεύθυνση του Πέτρου, διαπρέπει στην πλαισίωση μιας δυνατής μουσικοδραματικής εμπειρίας.
