του Κυριάκου Π. Λουκάκου
Έχουμε αντιληφθεί χωρίς περιθώριο αμφιβολίας ότι κάτι κινείται τα τελευταία χρόνια στο μικρό σύμπαν του γηραιού αλλά διόλου γερασμένου Ωδείου Αθηνών. Και το εξαιρετικό σε αυτή μας τη διαπίστωση είναι ότι η πολύ ουσιαστική εκπαιδευτική, επιστημονική, αρχειοδιφική και ευρύτερα κοινωνική συμβολή του δεν αποτελεί σημειακή παρέμβαση, αλλά εκπέμπει το μήνυμα μιας άοκνης και συστηματικής προσπάθειας για τη συνολική ολοκλήρωση του πλαισίου στέγασης, δραστηριοτήτων και ευρύτερης προσφοράς του Θεσμού στη διαμόρφωση του πολιτισμού της σύγχρονης Ελλάδος.
Η ολοκλήρωση αυτή ήλθε ένα βήμα πιο κοντά στην πραγματοποίησή της, με την -εντός χρονοδιαγράμματος- τελική διαμόρφωση της αίθουσας συναυλιών «Άρης Γαρουφαλής» του Σωματείου, που είχε εξαγγελθεί κατά την περυσινή γενική συνέλευση του Σωματείου «Μουσικός και Δραματικός Σύλλογος Ωδείον Αθηνών 1871» και δεν υπέκυψε στις συνήθεις αναβολές της σύγχρονης Ελληνικής πραγματικότητας. Η αίθουσα αυτή, ουσιαστικά και λιτά μεταμορφωμένη, συμπεριλαμβανομένων των νέων, πρότυπης άνεσης καθισμάτων για τους θεατές, εγκαινιάσθηκε πανηγυρικά στις 18 Δεκεμβρίου, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου που -προς τιμήν του- παρέμεινε σε όλη τη διάρκεια των προσφωνήσεων και της μικρής συναυλίας που πλαισίωσε την Τελετή.
Η εκδήλωση αυτή, όπως και 3 ακόμη που την περιέβαλαν χρονικά, αφιερώθηκαν στη μνήμη της πιανίστριας Αλίκης Βατικιώτη, μαθήτριας του περίφημου Γερμανού δεξιοτέχνη Friedrich Wuehrer και καθηγήτριας του Ωδείου, εκ μέρους του οποίου τήν τίμησε από μικροφώνου ο Διευθυντής του, αρχιμουσικός Νίκος Αθηναίος. Είχε προηγηθεί η προσφώνηση του προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του Ωδείου, επίσης αρχιμουσικού Νίκου Τσούχλου, ενώ το μικρόφωνο κατέληξε στον εκ της -υπεύθυνης του έργου- ομάδας αρχιτεκτόνων Δημήτρη Αντωνακάκη, που με συγκίνηση αναφέρθηκε στο αισθητικό όραμα του πρωτοπόρου Ιωάννη Δεσποτόπουλου και στη σταδιακή ωρίμανση αυτού του οράματος, καθώς και σε συγκεκριμένα τεχνικά στοιχεία της παρέμβασης, αλλά και στην επείγουσα αναγκαιότητα να συνεχισθεί η εν γένει προσπάθεια αποπεράτωσης του όλου κτηριακού συγκροτήματος του Ωδείου, που εκκρεμεί από το μακρινό 1969.
Στα μεσοδιαστήματα των περιεκτικών αυτών παρεμβάσεων, οι επίλεκτοι προσκεκλημένοι της κλειστής στο γενικό κοινό εκδήλωσης είχαν την ευκαιρία να διαπιστώσουν πτυχές της αναβαθμισμένης ακουστικής του χώρου, όπως αυτή προέκυψε με τη συνεργασία του Γερμανού ακουστικολόγου Gottfried Schubert. Καθήμενοι σε μιαν από τις τελευταίες σειρές της αίθουσας, είχαμε την ευκαιρία να υποδεχθούμε ευκρινή τον ήχο, αρχικά της Χορωδίας των «Μικρών Μουσικών» του Ωδείου Αθηνών και, στη συνέχεια, του πιάνου που τιθάσσευσε εντυπωσιακά ο μόλις 13χρονος μαθητής του πέμπτου έτους της σχολής πιάνου του Ωδείου Γιάννης Ζώραπας, ερμηνεύοντας τους δημοφιλείς όσο και απαιτητικούς «Καπουλέτους και Μοντέγους» από το μπαλέτο του Σεργκέι Προκόφιεφ «Ρωμαίος και Ιουλιέτα».
Ένας απόφοιτος του Ωδείου που συνέχισε τη σπουδή του στη Βασιλική Ακαδημία και σήμερα ζει και εργάζεται στο Λονδίνο, ο 24χρονος πιανίστας και συνθέτης Βασίλης Αλεβίζος, μαθητής του τιμώμενου Γαρουφαλή, αλλά και της παρούσας στην αίθουσα Μαρίας Ευστρατιάδη, καθώς και του συνθέτη Περικλή Κούκου, παρουσίασε την τετραμερή σύνθεσή του «Ενδοσκοπήσεις». Η βραδιά, που πραγματοποιήθηκε με την πολύτιμη χορηγία της σοβαρής Δομνίκης Παπαθανασίου («Concerts & Opera»), ολοκληρώθηκε με τη σουίτα από την «Ιστορία του Στρατιώτη» του Ιγκόρ Στραβίνσκυ. Την ερμήνευσε ο ήδη οικείος σχηματισμός Kyklos Ensemble με σύμπραξη, από τα κρουστά, του ιδρυτή και διευθυντή του Δημήτρη Δεσύλλα. Από κοινού με τους 6 ακόμη διεθνούς περιωπής μουσικούς της ομάδας (Sergiu Nastasa – βιολί, Σπύρος Μουρίκης – κλαρινέτο, Γιώργος Φαρούγγιας – φαγκότο, Tamás Pálfalvi – τρομπέτα, Αντρέας Ρολάνδος Θεοδώρου – τρομπόνι και Τάκης Καπογιάννης – κοντραμπάσο) συγκρότησαν μιαν ηχητική αφήγηση όχι μόνον οργανικά στέρεα και εκφραστική, αλλά και εξαιρετικά ομοιογενή και ευχάριστη στο άκουσμα. Ήταν ήχος αυτός με αμεσότητα παρουσίας, επαρκή ανάλυση, με ελάχιστη επιθετικότητα όμως στην εκπομπή του, αν και από ένα παρόμοιο συνδυασμό οργάνων. Μάλιστα η ακρόαση, από τη θέση μας πάντα, κατέλιπε μιαν ευχάριστη αίσθηση «υγρής» εξάπλωσης του ήχου (ιδίως για την πιο επίφοβη τρομπέτα του εντυπωσιακού Πάλφαλβι), ανέλπιστα μαλακτική για οργανικούς σχηματισμούς όπου συμμετέχουν χάλκινα, και μάλιστα σε ρεπερτόριο του 20ου αιώνα και εντεύθεν…