του Κυριάκου Π. Λουκάκου
Δεν είναι μεν «εθνικό» το θέατρο «Ολύμπια», αλλά η πρόσφατη προγραμματική του ανάταση υπηρετεί και αυτή τη λειτουργία καταγραφής τού εγχώριου λόγιου μουσικού προϊόντος συμπληρώνοντας κενά στην ιστορική του εξέλιξη. Η πρώτη μας ανάμνηση με όπερα του Σπυρίδωνος Φιλίσκου Σαμάρα, που σταδιοδρόμησε στην Ιταλία ως Spiro Samara, ανάγεται στην περίοδο 1978/9, όταν η στεγαζόμενη στον ίδιο αυτό χώρο Εθνική Λυρική Σκηνή είχε επιτύχει την αναβίωση τής πρώτης του σωζόμενης μελοδραματικής απόπειρας, της «Flora mirabilis»(1886), σε κείμενο τού Ferdinando Fontana, με νέα ενορχήστρωση και μουσική διεύθυνση τού Οδυσσέα Δημητριάδη, ενός έργου, το οποίο, και στην άωρη δική μας εντύπωση, δικαιολογούσε την μεγάλη απήχησή του στο κοινό της εποχής. Ακολούθησε η «Medgé», εκ νέου σε ποίηση τού Φοντάνα και με πρωταγωνίστρια την θρυλική Emma Calvé υπό την έγκυρη μπαγκέτα ενός Leopoldo Mugnone. Ανάμεσα σε αυτήν και την «La Martire»(1894), συνεκτική και συναρπαστική χάρη και στο λιμπρέτο τού Luigi Illica, που αγαπήσαμε από την χάραξη τού Βύρωνος Φιδετζή, παρεμβάλλεται η θορυβώδης αποτυχία τής «Lionella»(1891). Αυτήν την μέχρι πρότινος θεωρούμενη ως απολεσθείσα όπερα προσέφεραν, για μία και μόνη πολύτιμη συναυλιακή παρουσίαση, τα «Ολύμπια» το εσπέρας τής 6ης Μαΐου, σε μουσική διεύθυνση και νέα ενορχήστρωση τού ακάματου Φιδετζή, βασισμένη στο μοναδικό σωζόμενο σε ενορχηστρωμένη μορφή σπάραγμα τού έργου, το συμφωνικό ιντερμέτζο με τίτλο «Ουγγρική Ραψωδία».
Δεν θα κουρασθούμε να εκθειάζουμε τα μικρού μεγέθους αλλά μεγάλης ενημερωτικής αξίας δωρεάν δίγλωσσα προγραμματικά τομίδια των παραστάσεων, στη συγκεκριμένη περίπτωση διπλά πολύτιμα λόγω των στοιχείων προσωπικής έρευνας που εισφέρουν τόσον ο μαέστρος όσον και ο ερευνητής Γιώργος Λεωτσάκος. Μολαταύτα, η γενική μας εντύπωση από το έργο παραμένει επιφυλακτική και με κατανόηση των λόγων αποτυχίας που εμπόδισαν επόμενη τής πρεμιέρας παράσταση στο Teatro alla Scala. Ως αμφίπλευρα απροκατάληπτοι και ευγνώμονες θεατές τής νέας πρεμιέρας, φρονούμε ότι το δραματουργικά ανίσχυρο, ελάχιστα πιστευτό, σχηματικό και βερμπαλιστικό λιμπρέτο τού Φοντάνα απέδωσε από τον Σαμάρα ένα αντιστοίχως σποραδικά και μετρίως μόνον ενδιαφέρον μουσικό αποτέλεσμα. Παρά δε την διατυπούμενη στο φυλλάδιο θεωρία «συνωμοσίας» μεταξύ των ανταγωνιστικών οίκων Ricordi και Sonzogno, για την οποία δεν διαθέτουμε ad hoc επιβεβαίωση ή διάψευση, αξιολογούμε ως εύγλωττη τη διαπίστωση ότι ούτε η μουσική διεύθυνση τού Μουνιόνε δεν κατόρθωσε να συμβάλει στον περιορισμό της αποτυχίας.
Σε αυτό μας το συμπέρασμα οδηγεί η ολόπλευρη παραστατική επιτυχία τού γεγονότος, που υπηρετήθηκε με πάθος από Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία τού Δήμου Αθηναίων υπό την φλογερή καθοδήγηση τού Φιδετζή, μια αναμφισβητήτως μεγάλη στιγμή στην ιστορία τής εσχάτως αναγεννώμενης ΣΟΔΑ. Ιδιαιτέρως ισχυρή αποδείχθηκε και η φωνητική διανομή, με σφριγηλή εξαγγελία από την υψίφωνο Άννα Στυλιανάκη στον επώνυμο ρόλο και τον τενόρο Δημήτρη Πακσόγλου στο μέρος τού εραστή της Άντορ, ανάσα υγείας και μουσικότητας στην διεθνώς συστηματική υποστελέχωση ρόλων. Ο Χάρης Ανδριανός, ο Χριστόφορος Σταμπόγλης και ο Χρήστος Κεχρής συμπλήρωσαν εμβληματικά μια παρουσίαση που ευτυχώς ηχογραφήθηκε!
