Επίκαιρο «Τραγούδι της Αναγέννησης» από την Ιταλία

34

του Κυριάκου Π. Λουκάκου

Επίκαιρο «Τραγούδι της Αναγέννησης» από την Ιταλία

Η συναυλία είχε δοθεί στην Sala Verdi του φερώνυμου Ωδείου του Μιλάνου στις 6 Οκτωβρίου 2020, ενώπιον κοινού, καρπός πρόωρης αισιοδοξίας μετά το επιδημικό δράμα του Μπέργκαμο και την πρόσκαιρη εκτόνωσή του. Η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση όμως ήλθε μόλις την 1η Ιουνίου, παραμονή της 75ης επετείου εγκαθιδρύσεως της Ιταλικής Δημοκρατίας. Υπό τον συλλογικό τίτλο «Canto della rinascita», 9 διακεκριμένοι μουσουργοί της ώριμης Ιταλικής πρωτοπορίας συγκρότησαν μιαν 70λεπτη ακολουθία συνθέσεών τους, είδει συμφωνίας εκ συμβολής για 2 φωνές, αφηγητή  και ολιγομελές οργανικό σύνολο.

canto-della-rinascita-by 9 contemporary Italian composers

Αν εξακολουθεί να ισχύει η ρήση του αρχιμουσικού Χέρμαν Σέρχεν, ότι «η Μουσική δεν χρειάζεται κατανόηση, απλώς ακρόαση», τότε ομολογούμε ότι η μετρίως έως πλήρως ατονική γραφή υπηρέτησε με απροσδόκητη δύναμη, εσωτερικότητα, ομοιογένεια και συνέπεια την ψυχική κατάσταση μιας ωδής στην προσωπική και συλλογική ανάνηψη που φιλοδόξησε -και επέτυχε κατά την άποψή μας- να εκπέμψει το αποτέλεσμα. Την επιτυχία, που θα δικαιολογούσε τη μετάκληση του γεγονότος από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, υπηρέτησαν με αδιαφιλονίκητα υψηλούς καλλιτεχνικούς όρους δύο ευρύτερης αναγνώρισης λυρικές καλλιτέχνιδες, η υψίφωνος Carmella Remigio και η μεσόφωνος Monica Bacelli, με την  οργανική συνοδεία μελών τού συγκροτήματος «Sentieri Selvaggi» υπό την μουσική διεύθυνση ενός εκ των 9 συνθετών, του διεθνώς δραστηριοποιούμενου Carlo Boccadoro (*1963).

Την πρώτη παγκόσμια παρουσίαση που παρακολουθήσαμε, εναρκτήρια της 156ης καλλιτεχνικής περιόδου της ιστορικής Società del Quartetto του Μιλάνου (1864), εγκαινίασαν οι «Αφορισμοί της ανάρρωσης», «μικρή καντάτα για μεσόφωνο και 6 όργανα» του Carlo Galante (*1959), σε κείμενο που συνδυάζει κινεζική παροιμία και ορφικό ύμνο με σπαράγματα των Προυστ, Λεοπάρντι, Μπωντλαίρ, Μαντσόνι και άλλων. Δάσκαλος τού Μποκαντόρο στο Ωδείο, ο Ivan Fedele (*1953) εκπροσωπήθηκε με 4 βραχύτατα Haiku «για γυναικεία φωνή, κλαρινέτο μπάσο και κρουστά», ενώ ο Matteo d’ Amico (*1955), επίσης μαθητής του Φράνκο Ντονατόνι,  χάρισε αλλόκοσμη ατμόσφαιρα στο μαδριγάλι «Ecco mormorar l’ onde» σε ποίηση του Τορκουάτο Τάσσο.

Το πανίσχυρο στην απλότητά του και εν πολλοίς άναρθρο «Alleluia, una speranza» τού επίσης κοσμοπολίτη Paolo Arcà (*1953), ελεγειακή δέηση και κραυγή ικεσίας, ακολούθησε η σύνθεση «Dopo» (Κατόπιν) του αρχιμουσικού της συναυλίας, διακριτικός θρήνος για ένα πνευστό, με σκυτάλη σε 3 τρίγωνα για τη μυστικιστική του κατάληξη. Σε εμβληματική ποίηση Ρεμπώ και με μουσική επιρροή από τον Γαλλικό ιμπρεσιονισμό, το έργο του Fabio Vacchi (*1949) «Par les soirs bleus d’été» ακολούθησε η αινιγματική, δεύτερη αποκλειστικά ενόργανη, συμβολή  «Win» τού ραδιοτηλεοπτικά οικείου Michele Dall’Ongaro (*1957), πριν από το «Μαδριγάλι του Εναγκαλισμού» του Βενιαμίν Marco Betta (*1964), τη μόνη φωνητική διωδία της συναυλίας, σε κείμενο του Davide Camarrone. Τέλος, στίχοι τής Mariangela Gualtieri (*1966), ομολογημένα ευαισθητοποιημένης «στην ανεπάρκεια της λέξης», σε χαμηλότονη, εξομολογητική απαγγελία τού ηθοποιού Elio De Capitani και με ανεπαίσθητη μουσική πλαισίωση της Silvia Colasanti, ολοκλήρωσαν το γεγονός σε κλίμα βουβής φόρτισης.

«Τώρα το γνωρίζουμε, πόσο μελαγχολικό είναι να στεκόμαστε ένα μέτρο απόμακροι». Ψέματα;