Ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ (1685-1750) υπήρξε ένας πρωτοποριακός συνθέτης για την εποχή του, και κύριος εκπρόσωπος του όψιμου μπαρόκ, που δυστυχώς η αναντικατάστατη συνθετική του δημιουργία, ουσιαστικά αποκαλύφθηκε πολύ αργότερα του θανάτου του.
Η βαθειά Λουθηρανή του Πίστη, υπήρξε το έναυσμα για την σύνθεση θρησκευτικών ορατορίων,ενώ ως κάντορας, εκτελεστής εκκλησιαστικού οργάνου (grand orgue),του τσέμπαλο και εγχόρδων οργάνων,( βιολί, βιόλα-ντα-γκάμπα, βιολοντσέλο), συνέθεσε πλήθος από καντάτες, παρτίτες σονάτες και κοντσέρτα.
Επι τη ευκαιρία των Χριστουγέννων, η Κρατική μας Ορχήστρα με τον διακεκριμένο και διανύοντα διεθνή σταδιοδρομία αρχιμουσικό Γεώργιο Πέτρου, μας παρουσίασε το «Ορατόριο των Χριστουγέννων» με σολίστες την Μυρσίνη Μαργαρίτη(υψίφωνο),την Σόνγια Ρούνγιε (μεσόφωνο),τον Κρίστιαν Ανταμ (τενόρο –Ευαγγελιστή) και τον Πέτρο Μαγουλά (βαθύφωνο),πλαισιωμένους από τις χορωδίες της ΕΡΤ και του Δήμου Αθηναίων με μαέστρους τους Μιχάλη Ζεκέ και Σταύρο Μπερή.
Το έργο αυτό,σε κείμενο «Πικάντερ» (ψευδώνυμο του λογίου Φρειδερίκου Χάϊνριτς,) έχει ως βάση τα κατά Λουκά και Ματθαίο Ευαγγέλια και περιλαμβάνει έξι καντάτες που εκτελούνται οι τρείς την ημέρα των Χριστουγέννων, και οι άλλες τρείς την Πρωτοχρονιά,την πρώτη Κυριακή του χρόνου και τα Θεοφάνεια.
Παραμένοντας ως ένα εκ των δημοφιλεστέρων ορατορίων του Μεγάλου Κάντορα που συνετέθη το 1734, το Χριστουγεννιάτικο Ορατόριο διακρίνεται για τον ευλαβικό λυρισμό του και την συναρπαστική μουσική του αφήγηση, εμπνευσμένη από βιβλικά αποσπάσματα μέσω της τραγουδιστικής αφηγήσεως του τενόρου-Ευαγγελιστή,συνοδευομένου από το κοντίνουο.Η αφήγηση, απόλυτα ευκρινής από τον τενόρο,εναλλάσσεται συνέχεια με τα χορωδιακά μέρη που αντιπροσωπεύουν τα πλήθη των πιστών, ενώ τα μέρη των σολίστ ερμηνεύουν την αυτοπρόσωπη παρουσία του κάθε χριστιανού μπροστά στην μεγαλοσύνη του Παντοδύναμου.
Ακούσαμε την εκτέλεση των τριών πρώτων βιβλικών αναφορών προερχομένων από το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο,που αφηγούνται τα γεγονότα της γεννήσεως του Θεανθρώπου, εκ των οποίων η πρώτη καντάτα αναφέρεται στο χαρμόσυνο άγγελμα της Γεννήσεως του Σωτήρος.
Η δεύτερη, περιλαμβάνει τον ενθουσιασμό που προκάλεσε η χαρμόσυνη είδηση πλημμυρισμένη από αγγελικές ψαλμωδίες και ύμνους των ποιμένων, ενώ στην τρίτη, ηχηρές σάλπιγγες (στην ορχήστρα τρομπέτες)αναγγέλουν με θριαμβικές μελωδίες την έλευση του Μεσσία.
Κατά την διήγηση του ως άνω έργου, διαπιστώσαμε μία αρίστη εκτέλεση των σολίστ, τόσο ως προς το άρτιο ηχητικά ύψος των φωνών, αλλά και ως προς την τέλεια εκφορά λόγου. Διαφωνίες μας, είναι η μεγάλη προσέγγισή τους από τους δύο μουσικούς του όμποε ντ΄αμόρε που όταν συνέβαινε, εκάλυπτε πολλές φορές την φωνητική τους ένταση, όπως και η ανυπαρξία των απαραιτήτων υπερτίτλων.
Ως προς τις δύο χορωδίες που υπήρξαν πλήρως μελετημένες, προσέδωσαν στην όλη εκτέλεση μία ακτινοβολία ευλάβιας και ψυχικής ανατάσεως, ενώ η κορυφαία στιγμή της ορχήστρας, υπήρξε η Sinfonia που εκάλυψε το εναρκτήριο μέρος της δεύτερης καντάτας.
Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ.Μία παγκόσμια μορφή,ένας από εκείνους τους καλλιτέχνες που το μήνυμά τους διασχίζει τα σύνορα του χρόνου, της εθνικότητος και της θρησκευτικής πίστεως.
Σοφία Θεοφάνους
